Định nghĩa khái niệm vật liệu xây dựng là gì?
Vật liệu xây dựng là khái niệm chung dùng để miêu tả các loại nguyên vật liệu được sử dụng vào mục đích thi công, xây dựng các công trình. Vật liệu được dùng trong xây dựng rất đa dạng về chủng loại, từ những loại đã có sẵn trong thiên nhiên như gỗ, đất sét, đá, cát, sỏi, hay lá cây… cho đến các loại được con người chế tạo ra như như gạch, xi măng, cốt thép…
Trong lĩnh vực xây dựng thì ngành công nghiệp sản xuất sản phẩm vật liệu xây dựng đặc biệt được chú trọng. Tại một số quốc gia trên thế giới còn có các quy định cụ thể để phân chia vật liệu xây dựng thành những nhóm khác nhau dựa trên ngành nghề chuyên môn.
Có thể kể đến một số các ngành nghề phổ biến góp phần xây dựng nên cấu trúc của công trình, điển hình như: nghề mộc, lợp mái, cách nhiệt, hệ thống ống nước, trang trí nội thất… Trong số đó, hệ thống cốt thép nắm giữ một vai trò vô cùng quan trọng và được ví như “xương sống” của công trình. Ngoài ra sự kết hợp giữa hai chất liệu xây dựng cốt thép và bê tông sẽ trở thành một kết cấu có tính chất hoàn hảo có thể chịu được áp lực vô cùng lớn của cả một công trình, bao gồm có phần nền móng, giằng móng, hệ thống cột trụ và dầm giằng.
Phân loại những loại vật liệu xây dựng phổ biến hiện nay
Vật liệu xây dựng có mấy loại? Câu trả lời có 4 loại cơ bản dưới đây
Vật liệu xây dựng cơ bản
Vật liệu xây dựng cơ bản là phần thô của công trình – quyết định độ vững chắc và tuổi thọ của các công trình. Các vật liệu cơ bản bao gồm:
Gạch
Gạch xây dựng, gạch nung, gạch không nung, gạch đất sét, gạch vụn…là vật liệu đóng vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng công trình. Trong đó tỷ lệ gạch nung sử dụng trong công trình chiếm tỷ lệ lên đến 80% công trình hiện nay. Gạch chính là vật liệu đảm bảo sự vững chãi của công trình. Ngoài ra, gạch còn còn có thể chống ẩm, chống nước, cách nhiệt và cách âm…
Xi măng
Xi măng là chất kết dính thủy lực, có dạng bột mịn màu đen xám. Khi được trộn cùng với nước và cát, đá, nó theo một tỷ lệ nhất định sẽ thiết lập và cứng lại rắn như đá ngay lập tức, vô cùng bền, có thể chịu đựng những tác động lực từ bên ngoài rất tốt như: thời tiết, mài mòn, động đất, chấn động,…Hiện có 3 loại xi măng phổ biến trên thị trường:
Sắt thép
Sắt thép chính là trụ cột của công trình. Một số những thương hiệu sắt phổ biến nhất thị trường hiện nay là Việt Nhật, Hòa Phát, Việt Úc, Pomina…. Trong mỗi thương hiệu thép thì sản phẩm cũng sẽ được chia thành nhiều loại khác nhau ví dụ như D6, D10, D16, D20, D28….Tùy theo nhu cầu sử dụng mà kỹ sư, nhà thầu sẽ chọn lựa vật liệu xây dựng thép loại cao cấp hay loại bình thường.
Cát
Hiện trên thị trường có 3 loại cát xây dựng là cát vàng, cát xây tô và cát san lấp…và sẽ được sử dụng tùy vào mục đích xây dựng công trình. Ví dụ cát vàng được dùng để trộn bê tông, cát mịn để trát tường…Cát sẽ được tính theo m3, hoặc theo số lượng xe.
Đá xây dựng, sỏi
Đá xây dựng và sỏi có công dụng chính là rải nền hoặc cũng có thể kết hợp với vật liệu xi măng, nước để từ đó tạo thành một khối bê tông vững chắc. Cũng cát xây dựng, trước khi sử dụng sỏi, đá trong xây dựng thì người ta thường sàng đá – sỏi để có thể loại bỏ hết các tạp chất.
Vật liệu xây dựng kết cấu
Những loại vật liệu kết cấu được dùng để làm chất kết dính, với mục đích đã tạo ra mối liên kết giữa các loại vật liệu thô khác và từ đó tạo nên trạng thái cân bằng cho toàn bộ công trình xây dựng, giúp công trình bền vững hơn. Các loại vật liệu xây dựng kết cấu bao gồm
Vữa xây dựng
Vữa là hỗn hợp được trộn đều của những chất kết dính vô cơ, cốt vật liệu nhỏ cùng với nước theo một tỷ lệ thích hợp. Vữa sau khi cứng sẽ có khả năng chịu lực từ bên ngoài hoặc có sự liên kết chắc chắn giữa những cấu kiện xây dựng. Trong một số trường hợp, hỗn hợp vữa còn có thể có thêm các loại chất phụ gia vô cơ hoặc chất hữu cơ để có thêm những tính năng khác.
Người ta phân loại vữa dựa trên chất kết dính, theo khối lượng thể tích và theo công dụng của sản phẩm vữa như sau:
Bê tông
Bê tông là một loại đá nhân tạo do con người chế tạo ra, được hình thành do việc trộn các chất liệu thành phần: Cốt vật liệu thô, cốt vật liệu mịn, các chất kết dính,… theo một công thức tỷ lệ nhất định (gọi là cấp phối bê tông). Trong bê tông, những chất dùng để kết dính (xi măng kết hợp với nước, nhựa đường, các chất phụ gia…) đóng vai trò liên kết những loại cốt vật liệu thô (đá, sỏi,…đôi khi cũng có thể sử dụng thêm các vật liệu tổng hợp ở trong bê tông nhẹ) và cốt liệu mịn (thường là đá mạt, cát, đá xay,…) và khi khô lại đóng thành vật liệu rắn, làm cho tất cả biến thành một khối chất liệu cứng như đá.
Phụ gia xây dựng
Phụ gia là những loại sản phẩm khi trộn một lượng với tỷ lệ nhỏ với hỗn hợp bê tông hoặc chất liệu vữa sẽ tạo ra sự biến đổi về tính chất bê tông hoặc là chất liệu vữa theo hướng mục đích sử dụng. Có khá nhiều phụ gia xây dựng trên thị trường và được chia thành 3 nhóm cụ thể: Phụ gia xây dựng hoá học, phụ gia xây dựng khoáng hoạt tính và những loại phụ gia có đặc thù riêng biệt khác.
Vật liệu xây dựng hoàn thiện
Vật liệu xây dựng hoàn thiện là những dòng sản phẩm vật liệu nằm trong khâu triển khai xây dựng cuối cùng, chúng có vai trò giúp mang lại tính thẩm mỹ cho ngôi nhà và có một số những công dụng sinh hoạt cơ bản dành cho gia chủ.
Vật liệu sử dụng để triển khai xây dựng hoàn thiện tường, trần
Một số loại vật liệu xây dựng dùng để hoàn thiện cho phần tường trần, ví dụ như là gạch ốp tường, trần nhựa, sơn nước, hệ thống đường điện nước, các thiết bị trong phòng vệ sinh, thiết bị phòng tắm…
Vật liệu để xây dựng hoàn thiện mặt sàn
Đây là các vật liệu để trang trí như gỗ lót sàn, gạch lát nền…
Vật liệu phục vụ xây dựng nội ngoại thất
Vật liệu nội ngoại thất tách từ vật liệu xây dựng hoàn thiện nhưng vì sở hữu tính đặc thù nên được nằm ở trong danh mục mục riêng. Mục đích cuối cùng của loại vật liệu này là dùng để trang trí cho công trình. Vật liệu nội thất và ngoại thất có thể là gỗ, đá, gốm, sứ, nhôm…Bên cạnh trang trí, vật liệu phục vụ xây dựng nội ngoại thất còn có công dụng sử dụng cụ thể cho con người như ghế ngồi, bàn dùng để học, giường nằm…
Những lưu ý khi chọn lựa vật liệu xây dựng
Khi chọn mua vật liệu xây dựng cho công trình hãy lưu ý các vấn đề sau
Loại bỏ tạp chất có lẫn trong cát
Cát có những tác động rất lớn đến chất lượng và tuổi thọ của công trình. Cát sông là loại nguyên vật liệu được sử dụng quen thuộc, phổ biến nhất với mục đích xây dựng các công trình và có kích thước cơ bản từ 1/16mm tới 2mm. Người dùng có thể phân loại cát thành các tốt, trung bình và thô dựa vào kích thước. Mỗi loại cát sẽ sử dụng vào những mục đích xây dựng khác nhau. Để cát có chất lượng tốt nhất cần phải loại bỏ hết các tạp chất có bị lẫn ở trong chất liệu cát. Vật liệu cát mịn sẽ được dùng để hoàn thiện công trình.
Chọn gạch cẩn thận
Gạch là nguyên vật liệu xây dựng vô cùng phổ biến, được sử dụng trong hầu hết các công trình, khá thân thiện với môi trường. Ngày nay, để có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe về xây dựng, ngoài các loại gạch nung truyền thống thì những loại gạch không nung, hoặc vật liệu gạch siêu nhẹ cũng được rất nhiều người lựa chọn cho công trình vừa đảm bảo chất lượng công trình vừa bảo vệ môi trường.
Chọn thép chất lượng
Những yếu tố chính cần phải lưu ý khi lựa chọn sắt thép để thi công công trình
Lưu ý khi chọn đá
Đá xây dựng cần phải rửa sạch hết các loại tạp chất trước khi đưa vào trộn cùng với bê tông, ngoài ra thì bạn cũng cần phải lưu ý đến những yếu tố như sau:
Lưu ý khi chọn xi măng
Mua xi măng cần lưu ý như sau:
Trên đây là nội dung vật liệu xây dựng có mấy loại và phân loại các loại vật liệu có mặt trên thị trường. Các loại vật liệu tốt sẽ giúp cho công trình bền vững hơn.
