Định nghĩa cây thực phẩm là gì?
Cây thực phẩm hay còn được gọi là cây nông nghiệp, là những loại cây, trái được trồng với mục đích để làm nguồn ăn kèm hoặc thức ăn riêng biệt, cung cấp thêm nguồn dinh dưỡng quý giá cho con người về dinh dưỡng, khoáng chất, đặc biệt là hợp chất nhiều những vitamin như: vitamin C, vitamin A vô cùng cần thiết cho cơ thể.
Cây thực phẩm chính là những loại cây ăn được, bao gồm 3 nhóm loại cây chính là cây lương thực, cây ăn quả và cây rau củ.
Cây lương thực
Cây lương thực là nhóm cây được trồng ra với mục đích chính là làm lương thực và cũng chính là loại cây cung cấp những năng lượng quan trọng cho con người thông qua chất bột đường, cacbohydrat trong từng khẩu phần thức ăn.
Theo một số tiêu chuẩn chung trên thế giới, thì nhóm những loại cây lương thực chính sẽ bao gồm 5 loại cây chính đó là: Ngô, lúa gạo, khoai tây, sắn và lúa mì.
Ở Việt Nam, nhóm cây lương thực gồm có 4 loại cây chính đó là: Ngô, sắn, khoai lang và lúa gạo. Được biết, trong số đó thì lúa gạo chính là loại cây quan trọng nhất.
Cây lúa tại nước ta do có khả năng thích ứng được với nhiều loại hình thời tiết và khí hậu đa dạng khác nhau, được chia thành 2 loại chính đó là lúa nước (được trồng tại những vùng đồng bằng có đặc tính đất trũng, ngập nước như: đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng sông Hồng,…) và lúa khô (được trồng trên những ruộng bậc thang tại những vùng đồi núi hoặc cao nguyên).
Cây ăn quả
Cây ăn quả là loại cây được trồng dùng làm thức ăn kèm hoặc thức ăn riêng biệt, cung cấp những dinh dưỡng vô cùng quý giá cho con người về những hợp chất vitamin quý giá như: vitamin A, vitamin C vô cùng thiết yếu đối với cơ thể. Ngoài ra còn cung cấp thêm khoáng chất cần thiết. Tùy thuộc vào từng hệ sinh thái cũng như khí hậu của từng vùng riêng biệt mà mỗi vùng sẽ có một loại cây ăn quả tương ứng khác nhau. Trong đó, nó được chia thành nhiều nhóm cây ăn quả như: cây ăn quả nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới.
Cây rau củ
Cây rau củ là tên gọi chung của nhóm những loài cây thực vật màu xanh mà con người ăn được dưới dạng lá là phổ biến. Bình thường, con người sẽ ăn được dưới dạng lá, tuy vậy trong thực tế có rất nhiều loại ăn hoa, quả và củ cũng có thể được gộp chung vào những loại rau. Trong đó nó được bao gồm những nhóm rau như:
Rau ăn củ: bao gồm những loại cây như: Củ cải, cà rốt, củ dền, củ chuối, củ sen,…
Rau ăn rễ: loại cây như ngó sen.
Rau ăn quả: bao gồm những loại cây như: bí ngô, cà chua, mướp, dưa chuột, đậu cove.
Rau ăn lá: bao gồm những loại cây như súp lơ, rau chuối, măng tây là những dạng rau của một số thân cây thảo mộc.
Rau thơm: là loại cây rau chủ yếu dùng để lấy mùi như hành, gừng, tỏi, rau mùi, rau húng quế, hành tây, cần tây, rau mùi tàu,…
Trên đây là 3 loại cây thực phẩm chính trong nền nông nghiệp trồng trọt tại nước ta, do trồng trọt và chăn nuôi vẫn là những ngành nghề trọng yếu ở những vùng nông thôn dù ở những vùng nông thôn khác đa dạng ngành nghề. Vì vậy mà những xã có nhiều chương trình khuyến nông để có thể làm tăng trưởng sản lượng cây trồng.
Vai trò của cây thực phẩm đối với đời sống của người dân Việt Nam
Cung cấp thêm những nguồn sống cũng như nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể con người chính là vai trò quan trọng nhất của cây thực phẩm. Nên nếu như trước kia, cây thực phẩm đã được chế biến vô cùng đơn giản khi chỉ cần đáp ứng được những yêu cầu như đủ no thì nay cùng với sự phát triển kinh tế không ngừng nghỉ từ đó đời sống của con người cũng được thay đổi và nâng cao hơn. Cách chế biến cây lương thực cũng đã trở nên phong phú và đa dạng hơn rất nhiều.
Bên cạnh việc đóng một vai trò rất đặc biệt trong sự sống của con người, góp mặt trong những bữa ăn, mà cây thực phẩm còn là một trong những yếu tố quan trọng góp phần giúp con người thực hiện được những nghiên cứu và sản xuất những chất hóa học có tác dụng bảo vệ và phát triển thực vật như thuốc bảo vệ thực vật và chăn nuôi động vật và gia tăng thêm chất lượng, bảo quản tốt hơn, tăng thêm sản lượng, giúp thay thế những nguồn nguyên liệu làm thực phẩm, lương thực, phi thực phẩm. Từ đây, ngành hóa thực phẩm cũng được phát minh ra đời, thực hiện việc chế biến được những loại sản phẩm lành tính làm gia tăng thẩm mĩ và độ hấp dẫn cho thực phẩm.
Vấn nạn thực phẩm bẩn toàn cầu
Dù có vai trò vô cùng trọng yếu trong cuộc sống nhưng hiện nay thế giới đang phải đối mặt với vấn nạn cây thực phẩm bẩn. Vấn đề này đã tồn tại âm ỉ rất nhiều năm nhưng hiện vẫn chưa được khắc phục và cải thiện.
Chúng ta có thể sẽ dễ dàng tìm kiếm những bài viết lên án những cây thực phẩm bẩn trên toàn mặt báo từ chính thống tới những trang báo điện tử nhỏ lẻ. Những vấn đề như rau củ được tắm bằng nước thải, được “lướt qua” bằng nước thải, biến từ rau bẩn, thiếu vệ sinh an toàn thực phẩm thành rau sạch đã xuất hiện liên tục và là vấn nạn vốn luôn hiện hữu. Điều này đã khiến cho người dân cảm thấy vô cùng lo lắng khi sử dụng sản phẩm từ những loại cây thực phẩm.
Khi sử dụng những sản phẩm từ cây thực phẩm bẩn không chỉ làm hạ đi hiệu suất mà những sản phẩm này mang lại, thậm chí còn tăng thêm nguy cơ mắc thêm nhiều bệnh nặng. Nếu như sử dụng lâu dài hơn thì con người có thể sẽ phải đối mặt với những bệnh hiểm nghèo như ung thư.
Vậy nên, việc giải quyết được vấn nạn cây thực phẩm bẩn là một điều vô cùng cấp thiết trên khắp thế giới bao gồm cả Việt Nam.
Việt Nam và thách thức giải quyết thực phẩm bẩn thời đại 4.0
Với sự phát triển của công nghệ thì việc trồng trọt cây thực phẩm hiện đang trở nên dễ dàng hơn nhiều. Ngoài ra, năng suất cây thực phẩm còn cao hơn, lớn hơn và tiết kiệm được không ít công sức lao động. Mặc dù vậy thì bên cạnh những lợi ích đó thì cây thực phẩm thế giới nói chung và cả Việt Nam hiện cũng đang gặp rất nhiều thách thức.
Được biết, theo quy định thì người trồng cây thực phẩm được quyền sử dụng những loại phân bón hữu cơ để có thể chăm sóc. Để có thể phòng trừ sâu bệnh, cỏ dại và người trồng có thể sử dụng một số chế phẩm thuốc trừ sâu sinh học an toàn hoặc những biện pháp thủ công.
Mặc dù vậy, muốn phát triển cây thực phẩm với quy mô và diện tích rộng lớn hơn, đặc biệt là trong một môi trường khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều ở nước ta là một thách thức vô cùng lớn. Không khí nước ta vô cùng thuận lợi cho sâu bệnh phát triển. Nếu như chỉ áp dụng những cách làm như diệt trừ sâu bệnh thủ công thì sẽ tốn rất nhiều thời gian, sức lực và nhân lực. Nếu như sử dụng những chế phẩm thuốc sâu thì chi phí sẽ bị nhiều hơn trong khi giá thành và đầu ra của cây thực phẩm ở nước ta đang vô cùng bấp bênh và thiếu sự ổn định.
Do có năng suất không mấy cao, đòi hỏi nhiều công chăm sóc, giá thành không ổn định khi công lao động tăng cao hơn. Vậy nên, tại Việt Nam có thể thấy việc trồng cây thực phẩm thường diễn ra nhỏ lẻ, với quy mô gia đình và vô cùng khó trong việc gộp diện tích để lập thành nhóm, đội sản xuất hữu cơ. Việc trồng trọt chỉ có thể dừng lại ở việc đáp ứng những nguồn cung trong nước mình và khó khăn trong việc vươn rộng, phát triển ra thị trường thế giới.
Ở những thị trường nông nghiệp là Mỹ và Canada, họ thường sử dụng mô hình nông nghiệp cộng đồng CDA – mô hình liên kết những hộ kinh doanh từ người nông dân khác cũng như người tiêu dùng giảm thiểu đi nhiều những rủi ro trong quá trình làm nông nghiệp. Tại Việt Nam, mô hình này hiện chưa phổ biến, đây được coi là thách thức lớn mà cây thực phẩm nói riêng cũng như nền nông nghiệp Việt Nam phải vượt qua, đòi hỏi chính phủ phải có những bước giải quyết nhanh chóng hơn.
Tổng kết
Hy vọng với bài viết trên đây, mọi người đã có kiến thức về cây thực phẩm và cây thực phẩm gồm những nhóm nào. Mặc dù có rất nhiều lợi ích và đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống thường ngày nhưng hiện cây thực phẩm đang phải đối mặt nhiều với thách thức lớn trong quá trình phát triển.
