HỎI:
Ông ngoại tôi có 01 thửa đất và 01 căn nhà. Ông ngoại tôi có hai người con là mẹ tôi và dì tôi. Trước đây, do cần số tiền lớn để làm ăn nên dì tôi và ông bà có xảy ra mâu thuẫn, không giải quyết được nên dì tôi đã bỏ vào Nam sinh sống. Sau này ông bà tôi đã lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho mẹ tôi. Dì tôi làm ăn thua lỗ nên có quay về và đề nghị mẹ tôi phải chia đôi số tài sản ông bà để lại.
Xin hỏi trong trường hợp này, dì tôi có được quyền đòi chia tài sản của ông bà không? Xin cảm ơn luật sư.
TRẢ LỜI:
Luật sư Diệp Năng Bình (Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh) giải đáp như sau:
Dù có quan hệ hôn nhân, huyết thống với người để lại di sản nhưng một số trường hợp không được hưởng thừa kế bao gồm nhà, đất.
Theo Điều 612 Bộ Luật dân sự 2015, di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.
Bên cạnh đó, theo Điều 105 Bộ Luật dân sự 2015 thì:
“Điều 105. Tài sản
1. Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.
2. Tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai.”

Có thể thấy, nhà, đất cũng được xem là di sản của người đã mất.
Các trường hợp không được hưởng thừa kế nhà đất
Theo Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015, những người sau đây không được quyền hưởng di sản, cũng như quyền thừa kế nhà đất, bao gồm:
Tuy nhiên, những người này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.

Trường hợp 5: Con đã thành niên có khả năng lao động và toàn bộ di sản được thừa kế theo di chúc hợp pháp nhưng không cho người con đó hưởng thừa kế
Theo khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:
“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động”.
Từ quy định trên, nếu con đã thành niên (từ đủ 18 tuổi trở lên) có khả năng lao động không được hưởng di sản sản thừa kế khi: